اکنون ثبات داخلی این کشور به تصمیم دولتمردان آن برای باقی ماندن یا خارج شدن از قطار جنگ آمریکا در منطقه بستگی دارد. ارتش پاکستان در سالهای اخیر از این شرایط فوقالعاده به سود خود و برای ادامه حکومتش استفاده کرده است.
چهارشنبه 21 شهریور پاکستان میزبان جان نگروپونته، معاون وزیر خارجه آمریکاست که بعد از یک دیدار کوتاه از افغانستان به اسلامآباد میرود.
در این سفر او قرار است پیش نویس برنامه تازه و تهاجمیآمریکا برای شکست اسلامگرایان رادیکال در افغانستان را به مرحله نهایی برساند و مقدمات به قدرت رسیدن رهبری جدید مردمیدر پاکستان را فراهم کند.
عنصر اصلی سیاست آمریکا در پاکستان و طرف مهم این کشور همچنان ارتش است. این ارتش قصد دارد تحت رهبری ژنرال پرویز مشرف، رئیس جمهوری، یک انتقال آرام قدرت را از حاکمیت غیرنظامی– نظامیبه حاکمیت تماما غیرنظامیرهبری کند.
روز دوشنبه نواز شریف، نخست وزیر سابق پاکستان در میان تبلیغات و هیاهوی بسیار بعد از 7 سال تبعید وارد پاکستان شد. اما حضور او در این کشور چند ساعت بیشتر طول نکشید و بلافاصله به عربستان بازگردانده شد.
سعد حریری از رهبران سیاسی لبنان و شاهزاده مقرین بن عبدالعزیز از شاهزادههای سعودی که پیش از این از شریف خواسته بودند از بازگشت به پاکستان صرف نظر کند در فرودگاه اسلامآباد حاضر شدند تا او را متقاعد به بازگشت به عربستان کنند؛ هدف آنها این بود که اوضاع بیشتر از این پیچیده نشود.
تصمیم و حکم دیوان عالی پاکستان مبنی بر دادن اجازه بازگشت به نواز شریف در شرایطی اعلام شد که واشنگتن و اسلامآباد مشغول تهیه آخرین مراحل توافق میان دولت مشرف و بینظیر بوتو، دیگر نخست وزیر سابق این کشور بودند.
بر اساس ساز و کار حاکم بر این توافق قرار است مشرف در جای خود به عنوان رئیس جمهوری باقی بماند و البته لباس نظامیرا از تن بیرون بیاورد و با بوتو در قدرت شریک شود؛ هدف از این توافق ایجاد ثبات بیشتر در پاکستانی است که این روزها با ناآرامیو آشفتگی بسیار رو به روست.
در شرایط جدید ،جنگ واقعی با ترور آغاز خواهد شد. نگروپونته در سفر امروز خود به پاکستان به روشنی و صراحت اهداف واشنگتن را برای مقامات پاکستانی تشریح خواهد کرد. او اهداف روشنی را برای محقق شدن پیش روی پاکستان قرار میدهد که از جمله مهمترین آنها جنگ علیه پایگاههای القاعده و طالبان در پاکستان است.
این مقام بلندپایه آمریکایی به رهبران پاکستان میگوید که اگر این دولت نتواند در تحقق این اهداف در مدت زمان تعیین شده موفق شود نیروهای ناتو که اکنون در آن سوی مرز در افغانستان مستقر هستند وارد عمل شده و کنترل اوضاع را به دست میگیرند.
در سالهای اخیر پاکستان با مشکل شبه نظامیان در مناطق قبیلهنشین گاهی با مشت آهنین و گاهی هم با نرمش برخورد میکرد، اما این مشکل هنوز حل نشده و دورنمایی هم برای حل شدن آن در آینده نزدیک وجود ندارد.
شبه نظامیان به تازگی در یک نمایش قدرت جدید بیش از 400نیروی نظامیو مقام امنیتی پاکستان را در و زیرستان شمالی به گروگان گرفتند. هفته گذشته بعد از انتشار نوار ویدیویی جدید بنلادن در آستانه 11 سپتامبر مقامات اطلاعاتی آمریکا نیروهای پاکستانی را مطلع کردند که یک پایگاه نظامیجدید در دره شوال در مرز میان پاکستان و افغانستان وجود دارد.
سیا این احتمال را مطرح کرد که این نوار در دره شوال فیلمبرداری شده باشد. اطلاعات آمریکا حاکی از آن بود که ایمن الظواهری و طاهر یالدشیر رهبر جنبش اسلامیازبکستان هم در همان منطقه هستند. نیروهای پاکستانی بلافاصله به این منطقه اعزام شدند اما به محض ورود زیر آتش سنگینی قرار گرفتند که از مناطق کوهستانی شلیک میشد.
این عملیات کاملا محرمانه انجام شد بهطوری که حتی وقتی خبر آن در برخی رسانهها منتشر شد مقامات سیاسی و نظامیپاکستان به شدت آن را تکذیب کردند، اما منابع خبری آسیا تایمز میگویند که در این حملات دست کم 35 سرباز ارتش پاکستان کشته شدند و در نهایت این عملیات بدون هیچ موفقیتی پایان یافت. اینگونه عملیات ارتش پاکستان بعد از سفر نگروپونته بیشتر خواهد شد.
همزمان آمریکا و پاکستان به مذاکرات راهبردی خود هم ادامه میدهند و اطلاعات خود را در اختیار یکدیگر میگذارند. در این مسیر دولت آمریکا با ارتش ارتباط مستقیم برقرار کرده و حتی در مذاکرات با بوتو هم نقش و اهمیت ارتش گنجانده شده است.
روزهای آینده برای مشرف و پاکستان روزهای سرنوشت سازی است. پارلمان پاکستان به زودی درباره ریاست جمهوری مشرف و سرنوشت لباس نظامیاو تصمیم میگیرد و او نیز تاریخ کنارهگیری از فرماندهی ارتش و همچنین نام فرمانده جدید را اعلام میکند.
واشنگتن، ارتش پاکستان را به تمامیمعادلات خود درباره این کشور وارد کرده است.
بسیاری از ناظران سیاسی امور پاکستان این اقدام واشنگتن را درست میدانند زیرا شبه نظامیان برای پاکستان مشکلی موقتی نیستند. بوتو با وجود محبوبیتی که در میان مردم دارد برای ادامه کار به ارتش و نیروی آن نیازمند است.
ارتش در ساختار سیاسی جدید پاکستان همچنان پشت پرده باقی میماند اما این بار تفاوت در این است که ارتش راه نفوذ آمریکا در پاکستان خواهد شد. به دلیل هفتهها و روزهای حساس و حیاتی پیش رو، ارتش فعلا سکوت پیشه کرده است.
بعد از انتقال قدرت در پاکستان ارتش قرار است به درخواست شبه نظامیان برای عقب نشینی از مناطق قبیله نشین عمل کند و تا ماه نوامبر توافق آتش بسی میان نیروهای امنیتی پاکستان و طالبان منعقد شود. شرایط آشفته داخلی پاکستان موجب شده تا مذاکرات میان طالبان و نیروهای ائتلاف در افغانستان فعلا متوقف شود.
اما طالبان امیدوارند که توافقنامه آتش بس در جنوب افغانستان تا زمستان عملی شود. فرماندهان نیروهای ائتلاف به رهبری ناتو در افغانستان به خوبی از قدرت طالبان آگاه هستند. بعد از عقبنشینی نظامیان پاکستانی از مناطق قبیلهنشین مرزی قدرت طالبان بیشتر هم خواهد شد.
به همین دلیل مذاکرات صلح با طالبان برای نیروهای ائتلاف اهمیت دارد. رهبری طالبان هم اکنون به دنبال راه حل سیاسی در افغانستان است. در ماههای آینده یا فضای جنگ در افغانستان و پاکستان تلطیف شده و به سوی صلح و آشتی میرود یا با تقویت طالبان یک جنگ و حمله گسترده از سوی این گروه صورت خواهد گرفت.
آسیا تایمز/ 11 سپتامبر